Rekabet ortamında, mal veya hizmet edinilmesi ya da elden çıkarılması aslında bir ekonomik tasarım olan ‘ihale” kavramı ile ifade edilir. Doğrudan satın almak yerine ihale yönteminin uygulanması en uygun bedelin bulunması arayışıdır. Kamu kesiminde ve büyük işletmelerde ihale işlemlerinde görevli olanların en uygun bedele ulaşmada kendilerine yardımcı olmak üzere oluşturulan direktiflere, diğer bir ifade ile ihale tasarımının oluşturulduğu sürece ihale işlem süreci denilir.
Önceden oluşturulan direktifler, uygulayıcılara yardımcı olmak yanında, onları denetlemek için de kullanılır. Kurala uymayanlar sorumlu olurlar ve çeşitli müeyyidelere maruz kalırlar. Çoğu zaman müeyyideye bağlı sorumluluk duygusu, “kuralı birinci öncelikli” hale getirirken “özü/asıl amacı ikinci plana” iter. Görevliler en uygun bedele ulaşmak yerine kurala uygun davranmayı ilke edinirler.
İhale tasarımı yapılırken, diğer bir ifade ile ihale süreci kurala bağlanırken, görevlilere yeterli takdir hakkı tanınmaz ise en uygun bedele ulaşma amacı, sonuçta hiç de uygun olmayan bedelle mal veya hizmet edinilmesi ya da elden çıkarılması sonucunu doğurur.
2886 sayılı Kanunun türlü yetersizlikleri dile getirilerek yürürlüğe konulan Kamu İhale Kanunu görevlilere belli ölçülerde takdir hakkı tanımış olmakla beraber, sorumluluk hükümlerinin ağırlığı ve sürecin karmaşıklığı nedeniyle maalesef özü, kuralın önüne geçirecek nitelikte düzenlenememiştir. Bir de Kamu İhale Kurumu tarafından çıkarılan ikincil mevzuatın gereksiz genişliği ve karmaşık formülasyonu, bundan böyle ihale işlemlerinin yürütülmesini uzman işi haline getirmiştir. Türkiye artık vergi mevzuatında süregelen çözümsüzlüğü, hızlı değişimi, anlaşılmazlığı kamu ihale uygulamalarında da yaşayacaktır.
Yeni dönem ihale uygulamalarının önemli bir özelliği de parçalanmışlıktır. Artırma ihaleleri ile eksiltme ihaleleri farklı mevzuata göre yürütülecektir. Oysa günümüze kadar ki uygulamada her iki tür ihale aynı kanunlarda düzenlenmiş ve bu birliktelik nedeniyle hiçbir şikayet de söz konusu edilmemişti.
Bu eser, karmaşık, geniş ve çoğu maddeleri itibariyle uygulanması zor olan ve eksiltme ihalelerini düzenleyen Kamu İhale Kanunu yanında bu kanuna göre yapılan ihaleler sonucunda düzenlenen sözleşmelerin nasıl uygulanacağını gösteren Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile ilgili mevzuatı, açıklamaları, yorumları, yargı kararlarını içermektedir. Eserin temel niteliği değiştirilebilir sayfa şeklinde hazırlanmış olmasıdır. Yukarıda değindiğimiz üzere kamu ihale mevzuatı artık taşlarını yerine oturtma şansını kaybetmiştir. Sabit ciltli bir kitabın yayınlanması kısa sürede güncelliğin yitirilmesine ve kaynak israfına yol açacaktır.
Kitap hem mal ve hizmet alımları ile yapım ihalelerine ilişkin mevzuatı derli toplu ve daima güncel vaziyette okuyucuya sunmakta hem de her iki kanunun madde açıklamalarına yer vermektedir. Bu bakımdan ihale işlemlerinde görevli kamu personeli yanında kamuya iş yapan yüklenicilere de faydalı olacaktır.
Uygulamada büyük bir boşluğu dolduracağına kesin gözüyle bakılan kamu ihale föyü’nün tüm kamu idarelerine, yöneticilerine ve sorumlulara, ilgili özel sektör temsilcilerine yararlı olması dieğiyle.
TARİHÇESİ
Kamu İhale Mevzuatının 2886 Sayılı Kanunundan 4734 ve 4735 Sayılı Kanuna geçmesi sürecinde; Kasım ayı 2002 yılında Sayıştay Uzman Denetçilerinin bir araya gelerek 2 yıl süreli yoğun fizibilite çalışmasıyla ve çeşitli seminer ortamlarında katılımcılarla tartışarak, uygulayıcılardan gelen sorular ve verilen cevaplar sayesinde zenginleştirilmiştir. Böylece yazarların kendi tecrübe ve deneyimlerinin ötesinde uygulayıcıların tereddütleri de kitaba dercedilerek oluşturulmuştur.
AMACI
Kamu İhale Mevzuatı ile ilgili Değişen Kanun Maddelerini, çıkan alt yönetmeliklerini, yayınlanan genelge ve tebliğleri, Uyuşmazlık Kararlarını, ilgili Yargı kararlarını topyekün bir arada toplayarak uygulayıcıların istifadesine sunarak tüm değişiklikleri en hızlı bir zaman mefhumunu da gözeterek uygulayıcılar adına takip edip, kurum çalışanlarını ihale mevzuatı konusunda en üst donanıma taşımak ve ilgili kurumların denetimlerinde sıfır hatayı amaçlamaktadır.